Ilisimatusarfigisatit nunatsinnut ima naleqarluarnerulersinnaapput

Government of Greenland, Naalakkersuisut, research strategy, Nuuk Center, Arctic Hub,

Ilisimatusarneq inuiaqatigiinnut iluaqutaassaaq, arlalitsigullu iluaqutaasinnaavoq. Ilitsersuut manna ilisimatusarninnik Kalaallit Nunaanni qanoq iluaqutaatitsisinnaanerit pillugu isumassarsiffigisinnaavat.

Allattoq Ole Ellekrog

Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnermut periusissiami nutaami erseqqissumik ima allassimavoq: ”Kalaallit Nunaanni Kalaallillu Nunaat pillugu ilisimatusarneq pingaarnerpaamik Kalaallit Nunaannut iluaqutaassaaq.” Kalaallit Nunaanni naalakkersuisut ilisimatusartunik nunatsinnukarlutik maani isumalluuterpassuarnik atueriarlutik tunniussaqaqqinneq ajortunik akuersaarunnaarusupput.

Ilaannikkulli ilisimatusarfigisat ilisimatusarnerup silarsuaata avataani qanoq naleqalersinnaanerat nalileruminaattarpoq. Ilisimatusarnermi suleriaatsinut tunngatillugu imaannaanngitsorsiorsimagaanni ornigulluniluunniit misissuiartorfik inoqarfinnit ungasissimappat ilisimatusarfigisanik innuttaasunut naleqarluartunngortitsiniarluni isumassarsiullaqqinnissaq pisariaqarpoq.

Kalaallit Nunaannut naleqarluartitsilerumalluni pingaarnerpaamik periusissiami anguniakkat pingaanerit sisamat eqqarsaatigisariaqarput:

1) Ilisimatusarneq Kalaallit Nunaanni aallaaveqartariaqarpoq

2) Ilisimatusarneq piujuartitsiviusumik inuiaqatigiinnik ineriartortitsinermut tapersiissutaasariaqarpoq

3) Ilisimatusarnermi paasineqartut kikkunnit tamanit pissarsiarineqariaannaasariaqarput

4) Ilisimatusarnermi suliniutigineqartut nunani allanisulli pitsaassuseqartariaqarput

Periusissiarli misissuiviginerugaanni naleqartitat suut anguniarneqarnissaat pillugu isumassarsiffissaqarluarpoq. Ilitsersuummi matumani ilisimatusartut ilisimatusarnerminni ilisimatusarfigisamik naleqartilernissaannut isumassarsiorluarlutik aaqqiissuteqarluarnerpaasimasut allaatigaavut.

Allattorsimaffik matumaniittoq ingerlaavartumik nutarterneqartassaaq aaqqiissuteqarluartut amerliartortillugit. Ilisimatusarluni suliniut allattorsimaffimmiittariaqartoq pillugu ilisimasaqaruit uunga allaffigisigut: info@arctichub.gl.

Nunaqavissut ilisimasaannik qangaaniillu ilisimaneqareersunik atorluaaneq

Ilisimatusarfigisat Kalaallit Nunaannut naleqarlualernissaannik qulakkeerisoqarsinnaavoq ilaatigut innuttaasut ilisimasaannik atorluaanikkut. Ilisimatusarnermut periusissiami nutaami manna erseqqissumik kissaatigineqarpoq: ”Ilisimatusartut ilisimatusarlutik suliniutiminni qangaaniilli ilisimaneqartunik nunaqavissullu ilisimasaannik atorluaanerussapput.”

Sikup Uummannap sulluani ingerlaarnera

Uummannami ilisimatusartoqatigiit Parnuna Egede Dahlimit siulersorneqartut paasissutissanik Uummannarmiut kinguaariippassuarni katersorsimasaannik aalajangersimaqqissaartumik atorluaapput. Ilisimatusartut sikup ingerlaarneranik issussusianillu misissuiartortut matematikkimi naatsorsueriaatsiminni atorsinnaasaminnik nutaanik ilisimasaqalerput.

Tamanna pillugu uani atuarsinnaavutit.

Ilisimatusarluni suliat malinnaavigiuminarsarneqartariaqarput

Naalakkersuisunittaaq kissaatigineqarpoq Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnerit malinnaavigiuminarsarneqalissasut. Ilisimatusarnermut periusissiami ima allassimasoqarpoq: ”Maannamiit Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnermi suliniutigineqartut nalunaarsorneqarnerusalissapput ilisimatusarluni suliat malinnaavigineqarsinnaaniassammata.” Taamaattumik Kalaallit Nunaanni ilisimatusartut Kalaallit Nunaannut naleqarlualersitsisinnaapput nalunaarsorneqartinnermikkut malinnaaviginnittoqarsinnaaneranullu tapersiinermikkut.

Arctic Hub Connect

Arctic Hubimi ilisimatusarfigineqartut malinnaavigineqarsinnaalernissaat ilungersorluta sulissutigaarput. Ilaatigut sulissutigaarput Arctic Hub Connectimik taasatsinnik workshoppertitsinitsigut. Pisumi tamatumani ilisimatusartut assigiinngitsunik ilisimatusarfigisallit naapeqatigiissinnaapput misissuinerminnillu ataqatigiissaarisinnaallutik, attaveqatigiissinnaallutik ilisimatusarfigisaminnillu paasissutisseqatigiissinnaallutik. Ukiumut ataasiarluni taamatut workshoppertitsisarpugut.

Workshoppertitsisarneq tamanna pillugu uani paasisaqarnerugit.

Inuussutissarsiornermut tapersiineq

Ilisimatusarnermut periusissiami ilisimatusaatigalugu suliniutit nunatsinni inuussutissarsiornermut tapersiissutaasussat ujartorneqarput. Tassani ima allassimavoq: ”Ilisimatusarnermik suliaqarfiit inuussutissarsiorfinnik suliffeqarfinnillu suleqateqassapput innuttaasut tunniussinnaasaannik pinngortitarsuarmillu piujuartitsilluni atorluaanerulernikkut.”

Magnus kommuninillu takornariaqarneq pillugu suleqateqarneq

Magnus Biilmann Trollep Kommuneqarfimmik Sermersuumik suleqateqarnera ilisimatusarnerup nunatsinni inuussutissarsiornermut toqqaannartumik iluaqutaaneranut takussutissaalluarpoq. Magnus, Copenhagen Business Schoolimi Business Management pillugu ilinniarsimasoq, nungusaataanngitsumik takornariaqarneq pillugu specialeliorpoq taamaalillunilu kommunimi pisariaqartinneqartorpianik matussusiilluni.

Taassuma suliaa pillugu uani paasisaqarnerugit videumillu isiginnaarlutit.

Innuttaasut tunniussinnaasaannik atorluaaneruneq

Ilisimatusarnermut periusissiami immikkoortoq tamannattaaq naapertorlugu kissaatiginartinneqarpoq Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnerup ”innuttaasut tunniussinnaasaannik atorluaaneruffiunissaa”. Kissaatigineqartoq tamanna assigiinngitsorpassuarnik saqqummiunneqarsinnaavoq, ilaatigulli ima piviusunngortinneqarsimavoq:

Nuummi angerlarsimaffeqanngitsuuneq

Ilisimatusartup Steven Arnfjordip Ilisimatusarfimmeersup angerlarsimaffeqanngitsuuneq ilisimatusarfigaa politikerit suliaqarfimmi tamatumani aalajangigassaannik ikiorniarlugit. Kalaallit Nunaanni angerlarsimaffeqanngitsuunermut pissutaasut pillugit ilisimasaqartoqarpianngimmat Stevenip ilisimatusarnera ajornartorsiut pillugu paasisaqarnerunissamut iluaqutaavoq.

Uani paasissutissat amerlanerusut takukkit.

Ilisimatusartut ileqqorissaarnermut tunngatillugu eqqarsaatigisassavat

Namminersorlutik Oqartussat nunatsinnilu ilisimatusarnermik suliaqarfiit massakkorpiaq ileqqorissaarnermut malittarisassiorput nunatsinni ilisimatusarnerni tamani najoqqutarineqartussanik. Tamatumani ima allassimasoqarpoq: ”Naalakkersuisut ilisimatusarnermillu suliaqarfiit tamarmik kissaatigaat Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnermut ileqqorissaarnermut tunngaviusunik malittarisassiortoqarnissaa.”

Ilisimatusaatigalugumi suliniutit ileqqorissaarnissamik pingaartitsiviusut Kalaallit Nunaannut naleqarlualersitsiviunissaannut ilippanaateqarluarnerupput. Ilaatigut amerlavallaanik suliniuteqarnikkut innuttaasunut artukkiinnginnissamik, kulturikkut assigiinngissuteqarnermik suliniummilu suleqataasunut tunniussaqarnissamik, assersuutigalugu paasisanik angusanillu paasissutissiinissamik, pingaartitsiviusinnaapput.

Nunatsinni Ilisimatusarnermik Siunnersuisoqatigiit ileqqorissaarnermilu malittarisassiat

Nunatsinni Ilisimatusarnermik Siunnersuisoqatigiit suliffeqarfinnut Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnermi ileqqorissaarnermut malittarisassiornissamik ukiorpassuarni sulissuteqarfiusimasunut ilaavoq. Ilisimatusarnermik.

Siunnersuisoqatigiit pingaartitaat pillugit uani paasisaqarnerugit.

Ilisimatusarneq nunani allanisulli pitsaassuseqartariaqarpoq

Ilisimatusarnermut periusissiami akuersaarneqarpoq ”nunatsinni nuna tamalaanisulli pitsaassuseqarluartumik” ilisimatusartoqalereersimanera, tamannalu suli akuersaarneqarumavoq. Immikkut soqutigineqarpoq ilaatigut immap sikuata innuttaasut iluaqutissaannik pitsaassusilimmik ilisimatusarfigineqarnissaa.

Taamaattumik pitsaassuseqarluartumik ilisimatusarnerup Kalaallit Nunaannut naleqarlualersitsisinnaanera ilisimatusartutut eqqumaffigineqarsinnaavoq.

Julius eqalussuillu

Ilisimatusarfigisat atuagassiap Sciencep saqqaani allaatigineqarnerat pitsaassuseqarluarnerannut uppernarsaataalluarnerusinnaagunanngilaq. Julius Nielsenip 2016-imi tamanna misigaa ilisimatusarnermini paasigamiuk issittumi eqalussuit siornatigut isummiunneqarsimasumit sivisunerujussuarmik uumasartut – immaqa ukiut 400-t angullugit. Paasisat tamakku ilaatigut nunatsinni aalisartunit eqalussuarnik illersuilluarnerunissamut atorneqarsinnaapput.

Paasissutissat amerlanerusut uaniipput.


Assi	Peter Lindstrom Rasmussen, Visit Greenland