Emma ileqqutoqqat malillugit Sisimiuni qamusiorpoq
Ph.d.-nngorniaq Danmarkimeersoq Emma Vitale sapaatit-akunnerini arfinilinni Sisimiuniippoq ileqqutoqqat malillugit qamusiorluni. Qamusiai naammassimmata Sisimiuni qimmilimmut tunniunneqarput.
Allattoq Ole Ellekrog aamma Aannguaq Reimer-Johansen
Ukioq manna februaarimi ilisimatusartoq Emma Vitale Sisimiunukarpoq. Ataatsimik anguniagaqarpoq: Qaammatip ataatsip iluani atoriaannarnik qamusiorniarpoq. Tassa nunatta kitaani qamusiornermi ileqqutoqqat malillugit qamusiorniarpoq.
Emma siornatigut qamusiorsimanngisaannarpoq. Aamma sanaartornermi misilittagaqarpallaanngilaq. Taamaattumik Emma Vitale siullermik qamusiortartumit nunaqavissumit ikiorneqarpoq, naggataatigulli namminiilerpoq.
”Maaniinninnut siunertaavoq 1930-kkunni qamusiarineqartartut assilillugit qamusiornissara,” Emma Vitale Arctic Hubimik februaarimi oqaloqateqarnermini oqarpoq. Taamanikkutut qamusiornermini ilaarniagai qamutit Upernavimmeersuupput.
Videumi matuma qulaatungaaniittumi Emma nammineq qamusiaminik Sisimiut timaanni ooqattaareqqaarmat qanoq ingerlasimanersoq takusinnaavat.
”Neriuutigiinnarpara qimusserneq atugaajuarumaartoq. Kalaallimmi kulturiannut ilaavoq pingaarutilik,” Emma Vitale
Nungullarnerit qilersuinerillu
Immaqali apererusussaatit: Sooq ilisimatusartup piffissani ileqqutoqqat malillugit qamusiornissamut atorpaa? Taamaaliornikkut qanoq nutaanik ilisimasaqalertoqarsinnaagami?
Emma Vitale apeqqummut tamatumunnga paasiuminartumik akissutissaqarpoq. Maanna Københavns Universitetimi Ilisimatusarfimmilu ph.d.-nngorniuteqaleruttorpoq ilisimatusariaaseq ’eksperimentel arkæologi’ (ooqattaarinikkut qanganisarsiorneq) atorlugu. Taamaattumik ph.d.-nngorniutimini qamutit sannaannik paasisassarsiorpoq. Tamatumunngami tunngatillugu paasisat taakku itsarnisarsiornermi nassaat aseqqukuugajuttut qamutit aseqqukorisinnaasaat Kalaallit Nunaanni itsarnisarsiornermi nassaarineqarajuttut suussusersinissaannut atorneqarsinnaapput.
”Inuiannik ilisimatusarneq itsarnisarsiornerlu aallaavigalugit qamutinik misissuigaanni qamutinik assigiinngitsunik taakkualu ilamernginik misissueqqissaarluarnerusoqarsinnaavoq,” Emma Vitale oqarpoq.
Ilaatigut taakkua sannaannik taakkualu qamutit nungullarnerannut qilerutaannullu qamutinik atatitsisunut qanoq sunniuteqarnerannik misissuivoq. Tunngavilersorlugu isummiuppaa aatsaat nammineerluni qamusiorsimagaanni itsarnisarsiornermi nassaanik paasinninnissamut nassuiaanissamullu naammattumik ilisimasaqartoqarsinnaasoq.
Tunumi, kitaani avannaanilu ilutsit assigiinngitsut
Kalaallit Nunaanni qamusioriaatsit sumiiffinni assigiinngitsuni assigiinngillat. Tamanna atortussat suut pissarsiarineqarsinnaasimanerannik sumiiffinnillu qimussit angallavigisaannik pissuteqarpoq.
”Qamutit sikukkoorutissat nunakkoorutissallu assigiinngitsorujussuupput. Taamaattuminguna qamutit ilusii assigiinngitsut kitaaneersut, avannaaneersut Tunumeersullu misissuiviginissaat soqutiginartoq. Aamma sumiiffinni assigiinngitsuni qamusioriaatsit ullumikkut sooq assigiinnerunerannik paasisaqarfiusinnaavoq,” Emma Vitale oqarpoq.
Taassuma ph.d.-nngorniutaa ilisimatusaatigalugu suliniummit annermit Qimmeq-mik taaguutilimmit, ilaatigut Nunatta Katersugaasivianit Ilisimatusarfimmillu peqataaffigineqartumit, aallaaveqarpoq. Suliniummut siunertaavoq Kalaallit Nunaanni qimussertarneq pillugu ilisimasaqarnerulernissaq. Emmap ph.d.-nngorniutaa qamutit sannaata oqaluttuarisaanera pillugu ilisimasanik suliniummut tamatumunnga tapiissutaavoq.
Qamutit nunaqavissumut tunniuppai
Emma Vitale Sisimiuni najugaqanngilaq, qamusianilu naammassigamiuk atorfissaqartippallaanngilaa. Qujanartumik tamatumunnga torrattumik aaqqiissutissarsivoq.
’’Sisimiormiup Julia Lingsip qimussernermik ilinniartippaanga qamusiannillu ooqattaareqatigalunga. Taassuma qamusiakka pivai,’ Emma Vitale oqarpoq.
Ooqattaarinerat qanoq ingerlasimanersoq videumi qulaatungaaniittumi takusinnaavat. Maannali oqareersinnaavugut Emma Vitalep naammassisani naammagisimaarluaraa.
”Neriuutigiinnarpara qimusserneq atugaajuarumaartoq. Kalaallimmi kulturiannut ilaavoq pingaarutilik,” Emma Vitale ooqattaarereerlutik qimmimik qimuttumik sarliarluni taama oqarpoq.
