Takornariartaatinik nungusaataanngitsumik takornariartitsisarneq, meeqqat isigiarsuttut Tasiilallu illoqarfianik ineriartortitsineq Nuummi unammisitsinersuarmi ilisimatusartunit saqqummiunneqartussat ilagaat.

Allaatiginnittoq Ole Ellekrog

Maanna saqqummiussillaqqinneqqisaannermi Paasisavut 2023-mi peqataasussat toqqarneqareersimalerput. Ilisimatusartut tallimat toqqagaapput, taakkunanngalu pingasut Ilisimatusarfimmut atassuteqartuupput.

’Paasisavut’ ph.d.-nngornianik Kalaallit Nunaanni ilisimatusartunik unammisitsiviuvoq nutaaq. Marsimi toqqaannartumik aallakaatitsinersuarmi ph.d.-nngorniat ilisimatusarfigisaminnik Kalaallit Nunaanni innuttaasunut saqqummiussillaqqinneqqisaatissapput. Kikkunnut tamanut paasiuminartumik saqqummiussillaqqinnerpaaq ajugaassaaq. Unammisitsineq KNR-ikkut aallakaatinneqassaaq, ajugaasorlu Brugsenimit tapiissutigineqartunik 25.000 kroninnassaaq.

Maanna neriuppugut ajugaaniuteqataasut tallimat ilisimasaminnik inunnut sapinngisamik amerlanerpaanut ingerlatitseqqiinissaminnut Paasisavut iluaqutigisinnaassagaat,” Anna-Sofie Skjervedal.

Ajugaaniuteqataasut tallimat ilisimatusarnerup silarsuaani assigiinngilluinnartuneersuupput. Taakkua ilaat nunatsinni masarsunnik kvælstoffimik misissuisimavoq, alla takornariartaatinik takornariartitsisarnermik qanoq nungusaataajunnaarsitsisoqarsinnaaneranik misissuisimavoq, pingajuat kalaallit meerartaasa isigiarsuttunngornissaannik qanoq pinaveersaartitsisoqarsinnaaneranik misissuisimavoq, sisamaat Tasiilap illoqarfianik ineriartortitsinermik misissuisimavoq tallimaallu pitsaasumik inuuneqarnerup kalaallinut qanoq paasisariaqarneranik misissuisimalluni. Taakkua tamarmik ilisimatusarfigisaminnik saqqummiussillaqqilluinnartuunertik assigiissutigaat.

Ilisimatusartut tallimat pillugit matuma ataatungaani paasisaqarnerugit.

’Paasisavut’ siullermeerluni ingerlanneqalerpoq. Unammisitsineq marsip 1-ianni 2023 Katuami Nuummiittumi pissaaq. Unammisitsineq Arctic Hubimit Ilisimatusarfimmillu aaqqissuunneqarpoq. Arctic Hubimi allattoqarfiup pisortaa, Anna-Sofie Skjervedal, ima oqaaseqaateqarpoq:

”Unammisitsinermik Paasisavutut ilusilimmik Kalaallit Nunaanni siullermeerluni ingerlatsisoqalerpoq, qinnuteqaatillu nassiussarsiavut amerlangaarmata tupaallaqqaqaagut. Ilisimatusartut ilisimasaminnik paasisimasaminnillu innuttaasunut ingerlatitseqqikkusuttut taama amerlatiginerat takullugu nuanneqaaq. Maanna neriuppugut ajugaaniuteqataasut tallimat ilisimasaminnik inunnut sapinngisamik amerlanerpaanut ingerlatitseqqiinissaminnut Paasisavut iluaqutigisinnaassagaat,” Anna-Sofie Skjervedal, Arctic Hubip allattoqarfiani pisortaq taama oqarpoq.

Paasisavut pillugu www.paasisavut.gl-imi paasisaqarnerugit.

Universiteti: Ilisimatusarfik

Sammisaq: Tasiilap illoqarfianik ineriartortitsineq

Naatsumik allaatigalugu: Kalaallit Nunaat ineriartorfiujuarpoq, ingammik Kalaallit Nunaanni illoqarfinnut nunaqarfinnullu tunngatillugu. Pitsaanerpaamilli ineriartortoqarnissaa qanoq qulakkeerneqarsinnaava? Sumiiffinni ataasiakkaani nunaluunniit tamakkerlugu pitsaanerpaamik aaqqiissutissarsiortoqassava?

Issuagaq: ”Nuna tamakkerlugu ineriartortitsineq siammasinnerusumik ingerlassappat piffimmi pisuussutsit periarfissallu pioreersut aallaavigalugit ingerlatsisoqartariaqarpoq innuttaasut peqataaffigisinnaasaannik.”

Universiteti: Ilisimatusarfik, Nuuk

Sammisaq: Kalaallit meerartaasa isigiarsuttarnerat

Naatsumik allaatigalugu: Isigisaqarsinnaanerput inuttut ulluinnatsinni atorluartakkatta pingaarnersaannut ilaavoq. Ingammilli meeqqat isigisaannik misissuisarnissaq kingornalu isigisaqarsinnaaqqilernissamut pisariaqartunik iluaqutissinneqarnissaat Kalaallit Nunaata qanoq qulakkeersinnaavaa?

Issuagaq: ”Takuuk! … Oqaaseq taajuminartoq isumaqaqisorli. Inummut isigiarsuttumut oqaruit ’Takuuk’ suna oqaatiginiarnerit paasitikkuminaassaaq.”

Universiteti: Aalborg Universitet aamma Ilisimatusarfik

Sammisaq: Kalaallit Nunaanni pitsaasumik inuuneqarneq

Naatsumik allaatigalugu: Statistikkit naapertorlugit Kalaallit Nunaanni inuuneq tujorminarpoq;
isumaginninnikkut ajornartorsiutit inuiaqatigiinnilu pisut nuanniitsut oqaluttuarineqartuni maluginiarneqarajuttuupput. Tamannali kalaalerpassuit inuunerminnik naammagisimaarinninnerarnerannut qanoq naapertuuppa? Inuiaqatigiinni suut pingaarnerusutut isigineqarpat?

Issuagaq: ”Kalaallit Nunaanni suna pitsaasumik inuuneqarnertut isigineqartarpa? Inuiaqatigiit atugarissaarnerup tungaatigut arlalinnik ajornartorsiuteqarfiusut sooq aamma qanoq naammagisimaarneqarsinnaallutillu allaat iluarisimaarneqarsinnaappat?”

Universiteti: Københavns Universitet, Centret for Permafrost

Sammisaq: Kalaallit Nunaata masarsuini kvælstoffi

Naatsumik allaatigalugu: Kalaallit Nunaata kissatsikkiartuinnera qanorpiaq sunniuteqarpa? Laura kvælstoffip aasaanerani ukiuuneranilu masarsummi maanna ineriartorneranik siunissamilu ineriartornissaanik misissuivoq. Tassami masarsuk siunissami naasut aqqutigalugit CO2-mik milluaannginnerulerluni nunap iluanit qeriuaannartumit CO2-mik aniatitsinerulissava?

Issuagaq: ”Takuneqarsinnaanngikkaluamik masarsuit tullaatarisartakkavit iluini bakteerissat, pupiit naasullu piujuarumallutik akiuulluarput.”

Universiteti: Copenhagen Business School

Sammisaq: Kalaallit Nunaanni takornariartaatinik nungusaataanngitsumik takornariartitsisarneq

Naatsumik allaatigalugu: Takornariartaatinit Kalaallit Nunaanni tulattartorpassuarnit takornariartitsisarnerup nungusaataanngitsumik ineriartortinneqarnissaanik qanoq qulakkeerisoqarsinnaava? Takornarianik ileqqorissaarnerulersitsisoqarsinnaava, aamma takornariat nunaqavissullu suleqatigiilluarnerulersinneqarsinnaappat?

Issuagaq: ”Takornariartaatinik takornariartitsisarneq avatangiisinut ajoqutaasartutut tusaamasaavoq. Taamaakkaluartorli Kalaallit Nunaanni takornariaqarnerup iluani suliarineqartartut 50 procentiisa missaanniittut takornariartaatinik takornariartitsisarnermut atassuteqarput.”