Arctic Hub Ilisimatusarneq Kalaallit Nunaat

»Nunami maani ilisimatusarnissaq soqutigineqartorujussuuvoq«

Siunissami uagut »nammineq« ilisimatusartuvut nunami maani ilisimatusartartunit amerlanerulissapput, Inge Høst, siulersuisunut ilaasortat Kalaallit Nunaanneersut pingasut ilagisaat, oqarpoq.

Allaatiginnittoq: Niels Ole Qvist. A ssiliisoq: Leif Josefsen aamma Anne Chahine

Una allaatigisaq, siullermik aviisi paasissutissiissut “Ilisimatusarneq tamanut” Arctic Hub-imit, Sermitsiaq.AG suleqatigalugu, pilersinneqartumi saqqummersinneqarpoq.

Oqaatsimi Issittumi ilisimatusarnermi amerlanerpaat silap pissusiata allanngoriartorneri eqqarsaatigineqassagunarput. Sermeq, aput, taarsuaq issinnerujussualu. Ilisimatusartut nunarsuup kiatsikkiartuaarnera pillugu ilisimasanik nutaanik pissarsiniarnerminni nunakkut naakkittaatsukkut tamaviaarlutik ingerlasarput.

Kisianni Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnerit allarpassuit aamma ingerlanneqartarput.

Ilisimatusarfimmi ilisimatusarfimmik aqutsisoq, Inge Høst Seiding, Arctic Hubip siulersuisunut toqqarneqarsimasoq, aperiinnarsinnaavat. Taanna nunatsinnit ilaasortat sisamaasut ilagaat, taassumalu suliassaa ilaatigut tassaassaaq, humanistiskiusumik ilisimatusarnermut sinniisuunissaq. Assersuutigalugu kulturikkut ilisimatusaatini, oqaatsini, antropologiimi aamma oqaluttuarisaanermi.

– Ataatsimut isigalugu ilisimatusarnerit taama ittut Kalaallit Nunaanni annikinnerpaamik ingerlanneqarput. Kisianni taakkua inuppassuarnut aamma attuumassuteqarnerpaapput qaninnnerpaallutillu, inunnut tunngassuteqarmata, oqarpoq.

Kalaallit Nunaanni innuttaasup Arctic Hubip sunik pissarsissutiginissaa naatsorsuutigisinnaavaa?

– Ilisimatusarnermut imminnut tunngasumik, inuiaqatigiinnut najukkaminnut pinngortitamullu avatangiiserisaminnut tunngasumik ilisimasaqarneq piginnittuunerlu, Inge Høst Seiding akivoq – itisiliillunilu:

– Ajunnginnerpaamik ingerlasoqarpat ilisimasat tigusartagaat attuumassuteqalersillugit atorneqarsinnaasunngortillugit pissarsiarineqarsinnaalersinneqassapput. Tamanna ajornanngippat pisinnaavoq, ilisimatusarneq suli aallarnerneqartinnagu, tamannalu innuttaasut ilisimatusarnermik suliamut akuutinneqarnerannik kinguneqarsinnaavoq. Immaqa pisariitsorujussuartut nipeqaraluarpoq, kisianni pingaaruteqartorujussuuvoq – piviusunngortinniarnissaalu ajornakusuungaatsiarsinnaalluni. Kisianni Arctic Hubimi eqqarsaat tunuliaqutaasoq tassaavoq, tamanna tassaasoq ilisimatusarnerup Kalaallit Nunaannut iliuuserisinnaasassaa. Suliniutinillu Arctic Hubimit suliarineqartussanit, tamatuma pisinnaanngortinneqarnissaa aqqutissiuunneqarsinnaassaaq.

Uuliamik assartuussuartut

Inge Høst Seiding allarpassuartut maluginiagaqarsimavoq; ilisimatusartoqatigiit tikittartut inuiaqatigiillu, ilisimatuussutsikkut paasisassarsiorfigisassamik, akornanni attaveqaqatigiinneq amerlanertigut killeqartartoq.

– Nalinginnaasumik maluginiagaq tassaavoq, Kalaallit Nunaanni Kalaallit Nunaallu pillugu ilisimatusarneq annertoorujussuaq ingerlanneqartoq, tamatumalu ilaa annikitsuararsuaq inuiaqatigiit oqaloqatigalugit pilersinneqartartoq atorneqartartorlu, maluginiakkani tunngavigalugit oqarpoq.

Apeqqutaavoq sooq taamaannersoq?

– Ilisimatusarnermi ileqqut uuliamik assartuussuartut angisuujullutillu oqimaatsuupput. Sukkasuumik sammivimmik allanngortitsinissaq ajornakusoortarpoq. Ilisimatusartut ilinniartinneqariaasiannianniinnaanngitsoq, aammali ilisimatusarnermut aningaasaliissutit sakkortuumik unammillissutigineqarnerannik ersiutaasumik, Inge Høst Seiding akivoq ilumoorneraallunillu, pissutsit taamaannerannik allanngortitsiniarnermik suliaq pisariusorujussuusoq:

– Ilisimatusartunik ilinniartitseriaaseq aamma ilisimatusarnermut pitsaasumut universitetit ilisimatusarnermullu aningaasaateqarfiit piumasaqaatigisartagaat pineqarput. Tamatuma qaavatigut apeqqutaavoq, inuiaqatigiittut ilisimatusarnermik ingerlatsineq pitsaasoq attuumassuteqartorlu qanoq nassuiarneqarnersoq. Tassa aaqqissuussaanikkut pissutsit, ilisimatusartut ataasiakkaat qaangerujussuarlugit atuuttut, pineqarput, iluamik oqaatigalugu inuiaqatigiit akisussaaffiat. Tamatuminnga Arctic Hubi saqqumilaalersitseqataasinnaavoq oqallinnermillu pilersitseqataasinnaalluni, ajornanngippat ukiumi atuuffigisamini siullermi.

Inge Høst Seiding naapertorlugu, pingaartitaqarfiusinnasoq tassaasinnaavoq Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnermik, aamma tamatuma inuiaqatigiinnut inunnullu ataasiakkaanut qanoq pingaaruteqartigineranik tamanik takunnissinnaanermik pilersitseqataaneq.

– Sammisat tamakkua inuiaqatigiit isummersorfigisariaqarpavut, ilisimatusarnikkut soqutiginninnerujussuarmit takutitsivigineqaratta, tamannalu sapinngisamik pitsaanerpaamik iluaqutiginiartussaavarput.

– Ulluinnarni sulininni ilisimatusartorpassuit misilittagartuut inuiaqatigiinnut utertitsillutik tunniussaqarnissaat takorusussinnaavara, ilisimatusarnermik tunngaveqartumik atuartitsinikkut kiisalu ilinniartuutitsinnik tigussaasumik peqataatitsinikkut. Siunissami ungasinnerusumi uagut »nammineq« ilisimatusartuvut nunami maani ilisimatusartartunit ajornanngippat amerlanerulertariaqarput. Pitsaasumik ineriartorneq ingerlalereersimasoq, Inge Høst Seiding itisiliivoq.

Eqiteruffik

– Tigussaalluinnartumik Arctic Hub tassaalersinnaavoq eqiteruffik, ilisimatusartunit Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnissamik pilersaarusiuleraangamik saaffigineqartartoq. Aallartinnginnermi Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnikkut avatangiisinnut attaveqalernerinnaq isumaqarsinnaavoq, ilisimatusartutut ilisimatusarnermi najukkami ilisimatusartut innuttaasullu akuutinneqartarnissaannik siunertanik pitsaasunik ajornannginnerusumik naammassinnissinnaalernermik. Tamatumanilu Arctic Hub tassaasinnaavoq sumiiffik, Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnikkut suleriaatsitut pitsaasutut suut isigineqarnerannik paasissutissanik, oqartussat najukkamilu ilisimatusartut attuumassuteqartut kikkut attaveqarfigineqartariaqarnerannik inatsisillu attuumassuteqartut suunerannik paasissutissanik aallerfiusinnaasoq.

– Allaammi nittartagaq paasiuminartoq allalluagaasorlu allagaatinik attaveqarfissatullu paasissutissanik attuumassutilinnik imaqartoq, sammivimmut eqqortumut alloriarnerusinnaavoq, Inge Høsts Seiding tigussaanerulersitsiniarluni oqarpoq.

Arctic Hubi Nuummi qullersaqarfeqalersimavoq. Kisianni Arctic Hubip nunap immikkoortuinut ungasinnerusumiittunut aamma siammarnissaa tamakkunanilu pingaaruteqalernissaa ilinnut qanoq isikkoqarpa?

– Arctic Hubip suliassaa pingaartumik tassaassaaq sinaakkutissanik pilersitsinissaq paasissutissanillu katersinissaq, tamatumanilu sumiiffimmi inissisimaffia pingaaruteqarpallaanngilaq.

– Inuttut nammineq Arctic Hubip ukiuni aggersuni suliassaanik ilusilersueqataanissaq qilanaarisorujussuuara, Inge Høst Seiding oqarpoq.

Assit
Qulleq	Assiliisoq: Anne Chahine
Assi 1	Assiliisoq: Leif Josefsen
Assi 2	Assiliisoq: Leif Josefsen