Elisabethimut suliassaannaanngilaq – ataqqinaataavoq

June 16, 2025 | Written by Christine Hyldal

Written by Christine Hyldal

Elisabeth Fleischer Henriksen innuttaasunik misissuinermi nutaami telefonikkut apersuisartuuvoq. Apersugaasa ilaat inuunerminni misigisimasatik aapparminnulluunniit oqaluttuarisimanngisatik pillugit oqaluttuartarput.

Elisabeth Fleischer Henriksen qasorpasilaarpoq. Pania Ataatsimik affarmillu ukiulimmik ulapporissumik unnuakkullu eqqumajumasartumik paneqarpoq. Aamma specialeliani pillugu siunnersorteqqammerpoq, maannalu Kalaallit Nunaanni Innuttaasut Peqqissusiannik Ilisimatusarfimmi Nuutoqqap ilaani Ilinniarfissuatoqqamiittumi allaffeqaqataalluni. Nalunaaquttap-akunnerpassui tamaaniittarpoq, Ilisimatusarfimmi tamatumani ilinniartutut ikiortaavoq innuttaasunillu misissuinermut maanna ingerlanneqaleruttortumut atatillugu telefonikkut apersuisartuulluni.

”Uannut apersuinerinnaanngilaq. Apersueqataanera ataqqinaatitut isigaara,” oqarpoq.

”Apersorneqartut ilisimatusarnermut tapersiisarput inuunerminnik eqqartuinermikkut, eqqartuerusuttarnerallu qujamasuutigaara. Inuppassuit inuunerminnik oqaluttuarinnittarput apeqqutigisartakkakka aappimik naaggamillu akineqaannarsinnaagaluartut. Apersorneqartulli ammallutillu unneqareqaat apersuutigisamalu saniatigut allanik oqaluttuarumasarlutik. Pisuunnguallannartaqaaq.”

Apersuinerit ima ingerlasarput

Siullermik Elisabeth allaffimmut apuukkaangami tusarnaarutinik iPadimillu apeqquterpassuarnik allattorsimaffittalimmik piareersaasarpoq. Apersuinissaq apersorneqartussamut angerlarsimaffimmini sianerfigineqarnissaminik utaqqisumut isumaqatigiissutigineqareertarpoq.

”Sioqqullugu nalunaaquttap-akunnerata affaa atorlugu eqqarsaatikka piareersartarpakka. Nalusarpara kina oqaloqatigissanerlugu. Inuit assigiinngitsunik atugaqartarput, ilaallu allanit uummammioqarnerusarput,”oqaluttuarpoq.

”Sianerfigigaangakkit paasitittarpakka eqqartugassat assigiinngitsorpassuussasut ilaallu eqqartoruminaassinnaasut. Piareersimaniassammata. Taava aallartittarpugut.”

Apeqqutit 229-t apeqqutigineqarsinnaasut

Eqqartugassallu assigiinngiiaartaqaat. Apeqqutit cigarettit ullormut pujortartakkat amerlassusiannut, imminut toqunissamik eqqarsaatinut, timersornermut, nerisanut kinguaassiuutitigullu atornerluinermut tunngasinnaasarput. Taakkulu sammisat ilaminiinnaraat apeqqutigineqartussat 229-usarmata. Apersorneqartoq aappimik naaggamillu akisarpoq, angernerilu amerlatsikkiartortillugit Elisabethip itisiliilluni apeqqutissai amerliartortarput.

”Apersuinerit agguaqatigiissillugit nalunaaquttap-akunnerata aappaata affaatut sivisutigisarput, apersorneqartorlu oqalukkumatugaangat 2 tiimitut sivisutigisarpoq,” oqaluttuarpoq.

Ilinnut oqaluttuarisakka aappannut eqqaanikuunngisaannarpakka

Inuit ilaat oqaluttuassaaleqineq ajorput. Aamma iPadimi apeqqutit taamaallaat aappimik naaggamillu akinissamik periarfissaqartitsigaluartut. Elisabethilli inuit eqqartorusutaminnik eqqartuinissaannut periarfissaqartittarpai:

”Ilaanni apersuineq naggaserippullu apersukkama oqarfigaanga uannut oqaluttuarisani aapparminulluunniit oqaluttuarisimanagit. Nuannaarpunga apersugara toqqissisimasimammat. Uanga suliannik ilisimasalittut apersukkakka qisuariaateqarnissamut periarfissittartussaavakka.”

Ilisarititsineq – Elisabeth Fleischer Henriksen:

31-nik ukioqarpoq Iluliarmiuullunilu

Aarhus Universitetimi innuttaasut peqqissusiat pillugu bacheloritut ilinniarsimavoq

Ilisimatusarfimmi Inuiaat kulturianni oqaluttuarisaanerannilu kandidatinngorniarpoq.

Aappani paninilu Panumik atilik Nuummi najugaqatigai.

Nammineq assilisaq.

Apeqqutit imaannaanngitsut akinissaat toqqissisimanartariaqarpoq

Decembarimili innuttaasunik misissuinermut atatillugu apersueqqaartussaalluni pissangalaarsimavoq. Sammisat ilaat allaninngarnit paqumigineqarnerusarput, Elisabethilli apersorneqartut apeqqutigineqartut eqqartornissaannut nangaassuteqartannginnissaat pingaartippaa. Aamma Elisabethip imminut toquttarnermik eqqartuinermik paqumiginnittariaqarsorinngilluinnarpaa.

”Soorunami imminut toquttarneq pillugu apersuileriataarneq sakkortusinnaavoq. Uannut pingaarnerpaavoq tamanna pillugu apersuileraangama nipima allanngortittannginnissaa. Nersussuaminertortarneq pillugu apersuinittut nalinginnaarpalutsigisariaqarpoq,” Elisabeth Fleischer Henriksen oqarpoq imalu nassuiaalluni:

”Misissuinermi apeqqutit tamavimmik pingaaruteqarput, allallu ilaanninngarnit paquminarnerussanngillat. Apeqqutit tamarmik toqqissisimalluni akineqarsinnaasariaqarput.”

Apersorneqartut tamarmik apersorneqareeraangata sms-ikkut qutsavigineqartarput. Sms-imi aamma allassimasarput telefonnormut pisariaqartitsigaanni sianerfigineqarsinnaasut – ilaatigut Tusaanngamut normu.

Elisabeth siunissami Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnermik suliaqarnissani takorloorsinnaalluarpaa.

”Ilinniagara naammassigukku maani suliara ingerlateqqikkusuppara tapersiissuteqarnerorusullungalu. Kalaallit Nunaanni ilisimatusarfigineqartut kalaallinit ingerlanneqarnerusalernissaat kissaatigaara,” oqarpoq.

Innuttaasunik misissuineq qanoq ingerlanneqartarpa?

Inuit taamungaannaq toqqakkat 8.000-it misissuinermi peqataaqquneqarsimapput.

Pujortarneq, nerisat, timersorneq, kinguaassiutitigut sammivik, eqqarsartaatsikkut peqqissuseq pillugit apersuisoqartarpoq – taakkulu sammineqartut ilaminiinnaraat. Taamaalilluni innuttaasut peqqissusiat ingerlaavartumik misissuivigineqartarpoq.

Paasissutissat kommuninit Namminersorlutillu Oqartussanit atorneqassapput, aamma peqqissutsimik pinaveersaartitsinermillu pingaarnersiuinissamut iluaqutaassapput.

Misissuinerit taama ittut ingerlanneqartut arfinilissaraat. Ukiuni ukunani innuttaasunik misissuisoqarsimavoq: 1993-1994, 1999-2001, 2005-2010, 2014 aamma 2018.

Ilinniartitaaneq Ilisimatusarneq Innuttaasut Kalaallit Nunaat Nerisassat